Gần đây, tình trạng gian lận mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói cũng được ghi nhận, ảnh hưởng đến uy tín của ngành sầu riêng Việt Nam. Các đối tượng gian lận đã thực hiện sao chép trái phép mã số vùng trồng và mã số cơ sở đóng gói sầu riêng thông qua các hình thức hợp đồng ủy quyền, sử dụng mã số với các con dấu tự chế, chữ ký giả,... để qua mặt các cơ quan chức năng thông quan lô sầu riêng sang Trung Quốc.

Hành vi vi phạm nghiêm trọng này không chỉ gây thiệt hại lớn cho những nhà sản xuất, xuất khẩu sầu riêng chân chính mà còn gây ảnh hưởng trực tiếp đến uy tín của ngành sầu riêng Việt Nam, làm mất niềm tin của người tiêu dùng Trung Quốc và quốc tế.

Để kiểm soát gian lận mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói sầu riêng xuất khẩu sang Trung Quốc, các giải pháp cần được thực hiện đồng bộ và nghiêm túc. Dưới đây là những đề xuất cụ thể:

1. Tăng cường giám sát và quản lý mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói

• Xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung: Tạo hệ thống quản lý mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói quốc gia, liên kết với các cơ quan chức năng và đối tác nhập khẩu.

• Công khai minh bạch thông tin: Cập nhật danh sách mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói được cấp phép, giúp các bên liên quan dễ dàng tra cứu.

• Kiểm tra định kỳ và đột xuất: Thực hiện các cuộc kiểm tra định kỳ hoặc bất thường tại các vùng trồng và cơ sở đóng gói để đảm bảo tuân thủ.

2. Áp dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc

• Sử dụng mã QR hoặc blockchain: Gắn mã QR lên từng lô hàng để truy xuất nguồn gốc từ vùng trồng đến thị trường xuất khẩu.

• Hệ thống giám sát tự động: Kết hợp các công cụ công nghệ số để phát hiện sai phạm, giả mạo mã số.

3. Tăng cường tuyên truyền và đào tạo

• Nâng cao nhận thức của nông dân và doanh nghiệp: Tổ chức các chương trình tập huấn, hội thảo về yêu cầu của thị trường Trung Quốc và hệ quả của hành vi gian lận.

• Hỗ trợ kỹ thuật: Cung cấp kiến thức về quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm, và quy trình xuất khẩu cho các bên liên quan.

4. Thắt chặt chế tài và xử lý vi phạm

• Áp dụng các biện pháp kỷ luật nghiêm khắc: Tạm dừng hoặc hủy mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói nếu phát hiện vi phạm.

• Xử phạt hành chính và công khai vi phạm: Áp dụng hình phạt tài chính đối với cá nhân, tổ chức vi phạm và công khai danh sách vi phạm trên các kênh thông tin.

5. Tăng cường hợp tác với Trung Quốc

• Chia sẻ dữ liệu và thông tin: Hợp tác chặt chẽ với các cơ quan kiểm dịch và hải quan Trung Quốc để quản lý mã số và giải quyết nhanh chóng các vấn đề phát sinh.

• Xây dựng cơ chế kiểm tra song phương: Đảm bảo sự thống nhất trong việc đánh giá và xử lý vi phạm.

6. Đẩy mạnh kiểm soát chất lượng sản phẩm

• Thực hiện giám sát an toàn thực phẩm: Kiểm tra chặt chẽ các tiêu chuẩn chất lượng, đặc biệt là hàm lượng hóa chất, kim loại nặng trước khi xuất khẩu.

• Cải thiện quy trình sản xuất: Áp dụng các quy trình canh tác sạch và bền vững để đáp ứng yêu cầu khắt khe từ Trung Quốc.

Các giải pháp này cần được phối hợp triển khai bởi các cơ quan chức năng, doanh nghiệp và nông dân để đảm bảo xuất khẩu sầu riêng ổn định và phát triển bền vững.